ARTICVLVS III.   ¶  Vtrùm accusatio reddatur iniusta propter calumniā, præuaricationẽ, &  tergiuersationẽ.
  
 AD Tertium sic proceditur. Videtur, quòd accusatio non reddatur iniusta propter calumniam, præuaricationem, & tergiuersationem: quia  sicut dicitur †{
         2. q. 3. cap. Si quẽ pœnituerit.        
}  2. quæst. 3. calumniari est falsa crimina intendere. Sed  quandoq; aliquis alteri falsum crimen obijcit ex ignorātia facti, quæ   excusat. Ergo videtur, ꝙ non semper reddatur iniusta accusatio, si sit  calumniosa.
  
 ¶ 2 Præterea. †{
         2. q. 3. ca. si quẽ pœnituerit.        
} Ibidem dicitur, ꝙ   præuaricari est vera crimina abscōdere. Sed hoc non videtur esse illicitum: quia homo non tenetur ad  omnia crimina detegenda, vt †{
         Ari. 1. & q. 33. arti. septimo.        
} suprà dictum est. Ergo videtur quòd  accusatio non reddatur iniusta ex  præuaricatione.
  
 ¶ 3 Præterea. Sicut †{
         2. q. 3. cap. si quẽ pœnituerit.        
} ibidem dicitur: tergiuersari est in vniuerso ab  accusatione desistere. Sed hoc absque iniustitia fieri potest. Dicitur  enim †{
         Loco nunc dicto.        
} ibidem: Si quem pœnituerit, criminaliter accusationem, &   inscriptionem fecisse de eo quod  probare non potuerit, si cũ ei accusato innocente conuenerit, inuicem se absoluant. Ergo accusatio  non redditur iniusta per tergiuersationem.
  
 SED contra est, quod †{
         2. q. 3. cap. si quẽ pœnituerit.        
} ibidem  dicitur: Accusatorum temeritas tribus modis detegitur. Aut enim calumniantur, aut præuaricantur, aut  tergiuersantur.
  
 RESPONDEO dicendum,  quòd sicut †{
         Art. 1. huius quæst.        
} dictum est, accusatio  ordinatur ad bonum commune,  quod intenditur per cognitionem  criminis. Nullus autem debet nocere alicui iniustè, vt bonum commune promoueat. Et ideo in accusatione, duplici ratione contingit  esse peccatum, vno modo ex eo,  quod aliquis iniustè agit contra eũ,  qui accusatur, crimina falsa ei imponendo, quod est calumniari: alio modo ex parte reipublicæ, cuius  bonum principaliter intenditur in  accusatione, dum aliquis impedit  malitiosè  punitionẽ peccati. Quod  iterum dupliciter contingit, vno  modo fraudem in accusatione adhibendo. Et hoc pertinet ad præuaricationem: nam præuaricator dicitur quasi varicator, quia aduersam partem adiuuat, prodita causa  sua. Alio modo totaliter ab accusatione desistendo: quod est tergiuersari. In hoc enim quòd desistit  ab hoc, quod cœperat, quasi tergũvertere videtur.
  
   AD primum ergo dicendum, ꝙ   homo non debet ad accusationem  procedere, nisi de re omnino sibi  certa, in qua ignorātia facti locum  non habeat. Nec tamen qui falsum  crimen alicui imponit, calumniatur: sed solum qui ex malitia in falsam accusationem prorumpit. Cōtingit enim quandoque ex animi  leuitate ad accusationem procedere: quia scilicet aliquis nimis faciliter credit quod audiuit: & hoc temeritatis est. Aliquando autem ex  iusto errore mouetur aliquis ad accusandum, quæ omnia secundum  prudentiam iudicis debent discerni, vt non prorumpat, eum calumniatum fuisse, qui vel ex leuitate animi, vel ex iusto errore in falsam  accusationem prorupit.
  
 AD secundum dicẽdum, quòd  non quicunque abscondit vera crimina, præuaricatur: sed solum qui  fraudulenter abscondit ea, de quibus accusationem proponit colludens cum reo, proprias probationes dissimulando, & falsas excusationes admittendo.
  
 AD tertium dicendũ, quòd tergiuersari est ab accusatione desistere omnino, animum accusandi deponendo, non qualitercunque, sed  inordinatè. Contingit autem aliquem ab accusatione desistere ordinatè  absq; vitio, dupliciter. Vno  modo in ipso accusationis processu, si cognouerit esse falsum id, de  quo accusauit: & si pari consensu se  absoluunt accusator & reus. Alio  modo, si princeps, ad quem pertinet cura boni communis (quod per    accusationem intenditur) accusationem aboleuerit.