ARTICVLVS PRIMVS.   ¶  Vtrùm contumelia consistat in  verbis.
  
 AD Primum sic proceditur.{
         Q. 57. ar. 1. Et psal. 43. col. 6. Et Roma. 1. lect. 8. corp. 4.        
}   Videtur, quòd contumelia non consistat in verbis.  Contumelia enim importat quoddam nocumentum proximo illatum, cùm pertineat ad iniustitiam.  Sed verba nullum nocumentum videntur inferre proximo nec in persona, nec in rebus. Ergo contumelia non consistit in verbis.
  
 ¶ 2 Præterea. Contumelia videtur ad quandam dehonorationem  pertinere. Sed magis aliquis potest  inhonorari, seu vituperari factis,  quàm verbis. Ergo videtur, quòd  contumelia non consistat in verbis,  sed magis in factis.
  
 ¶ 3 Præterea. Dehonoratio, quæ   fit verbis dicitur conuitium vel improperium. Sed contumelia videtur differre à conuitio & ab improperio. Ergo contumelia non consistit in verbis.
  
 SED contra. Nihil auditu percipitur nisi verbum. Sed contumelia auditu percipitur, secundùm illud Ieremiæ 20.  "Audiui contumelias in circuitu." Ergo contumelia  est in verbis.
  
 RESPONDEO dicendum,  quòd contumelia importat dehonorationem alicuius. Quod quidem   contingit dupliciter. Cùm enim honor aliquam excellentiam consequatur, vno modo aliquis alium dehonorat, cùm priuat eum excellentia,  propter quam habebat honorem,  quod quidem fit per peccata factorum, de quibus suprà dictum est †{
         Q. 64. 65 & 66.        
}.  Alio modo cùm aliquis id quod est  contra honorem alicuius, deducit  in notitiam eius & aliorum. Et hoc  propriè pertinet ad contumeliam,  quod quidem fit per aliqua signa.  Sed sicut †{
         Lib. 2. ca. 5. circa medium, to. 3.        
}  Augustinus dicit in secundo de doctrina Christ. omnia signa verbis comparata, paucissima  sunt. Verba enim inter homines  obtinuerunt principatum significandi quæcunque animo concipiuntur. Et ideo contumelia, propriè loquendo, in verbis consistit. Vnde  Isidor  †{
         Lib. 10. c. 3. incipit. Clarus: parum ante medium.        
}. dicit in libro Etymo. quòd  contumeliosus dicitur aliquis, quia  velox est, & tumet verbis iniuriæ.  Tamen quia etiam per facta aliqua  significatur aliquid, quæ in hoc quod   significant, habent vim verborum  significantium, inde est quòd contumelia extenso nomine, etiam in  factis dicitur: Vnde Roman. primo   super illud, Contumeliosos, superbos, dicit glos. †{
         Glos. interlinea. ibid.        
} quòd contumeliosi   sunt, qui dictis vel factis contumelias & turpia inferunt.
  
 AD primum ergo dicendum, quod   verba secundum suam essentiam,  id est, inquantum sunt quidam soni audibiles, nullum nocumentum  alteri inferunt, nisi forrè grauando  auditum, puta cùm aliquis nimis altè loquitur. Inquantum verò sunt signa repræsentantia aliquid in notitia aliorum, sic possunt damna multa inferre, inter quę vnum est, quòd  homo damnificatur quantum ad  detrimentum honoris sui, vel reuerentiæ sibi ab alijs exhibendæ. Et  ideo maior est contumelia, si aliquis  alicui defectum suum dicat coram  multis, &  tamen si sibi soli dicat, potest esse contumelia, inquantum ipse  qui loquitur iniustè, contra reuerentiam audientis agit.
  
 AD secundum dicendum, quòd  in tantum aliquis aliquem factis dehonorat, inquantum illa facta vel  faciunt, vel significant illud quod  est contra honorem alicuius, quorum primum non pertinet ad contumeliam, sed ad alias iniustitię species, de quibus suprà  dictum est †{
         Q. 64. 65 & 66.        
}, secundum verò pertinet ad contumeliam, inquantum facta habent vim  verborum in significando.
  
 AD tertium dicendum, quod conuitium & improperium consistunt  in verbis, sicut & contumelia, quia  per hæc omnia repræsentatur aliquis defectus alicuius in detrimentum honoris ipsius. Huiusmodi autem defectus est triplex, scilicet defectus culpæ, qui repræsentatur per  verba contumeliosa. Et defectus  generaliter culpæ  & pœnæ, qui repræsentatur per conuitium, quia vitium consueuit dici non solum animæ, sed etiam corporis. Vnde si  quis alicui iniuriosè dicat eum esse    cæcum, conuitium quidem dicit,  sed non contumeliam. Si quis autem dicat alteri: quod sit fur, non  solùm conuitium, sed etiam contumeliam infert. Quandoque verò repræsentat aliquis alicui defectum  minorationis, siue indigentiæ, qui  etiam derogat honori consequenti quamcunque excellentiam & hoc  fit per verbum improperij. Quod  propriè est, quando aliquis iniuriosè   alteri ad memoriam reducit auxilium, quod contulit ei necessitatem   patienti. Vnde dicitur Ecclesiast. vicesimo,  "Exigua dabit, & multa improperabit."  Quandoque tamen vnum   istorum pro alio ponitur.
  
 ¶ Conclusio est affirmatiua.