AD Tertium sic proceditur. {
         Locis supra art. 2. inductis. Et quolib. 12. ar. 25.        
} Videtur, quòd iudicium ex suspicione procedens, non sit licitum. Suspicio enim videtur esse opinio incerta de  aliquo malo. Vnde &  †{
         Lib. 6. ca. 3. tom. 5.        
}  Philosophus in 6. Ethicorum, ponit quòd  suspicio se habet & ad verum & ad  falsum. Sed de singularibus contingentibus non potest haberi opinio nisi incerta. Cùm ergo iudicium humanum sit circa humanos  actus, qui sunt in singularibus &   contingentibus, videtur quòd nullum iudicium esset licitum, si ex suspicione iudicare non liceret.
  
 ¶ 2 Præterea. Per iudicium illicitum sit aliqua iniuria proximo. Sed  suspicio mala in sola opinione hominis consistit: & sic non videtur  ad iniuriam alterius pertinere. Ergo suspicionis iudicium non est illicitum.
  
 ¶ 3 Præterea, Si sit illicitum, oportet quòd ad iniustitiam reducatur: quia iudicium est actus iustitiæ, vt †{
         Artic. 1.        
} dictum est. Sed iniustitia  ex suo genere semper est peccatum   mortale, vt suprà  †{
         Quæst. 59. artic. 4.        
} habitum est. Ergo suspicionis iudicium esset semper peccatum mortale, si esset illicitum. Sed hoc est falsum: quia suspiciones vitare non possumus, vt  dicit †{
         Tract. 90. in Ioan. circa medium tom. 9.        
}  Gloss. August. super illud 1.  ad Corinth. 4.  "Nolite ante tempus  iudicare." Ergo iudicium suspiciosum non videtur esse illicitum.
  
 SED contra est, quod †{
         Homi. 17. in opere imperfecto in prin. to. 2.        
}  Chrysostomus super illud Matthæi 7.  "Nolite iudicare", &c. dicit: Dominus  hoc mandato non prohibet Christianos ex beneuolentia alios corripere, sed ne per iactantiam iustitiæ   suæ Christiani Christianos despiciant, & solis plerunque suspicionibus odientes cæteros, &  condemnantes.
  
 RESPONDEO dicendum,  quòd sicut Tullius dicit, suspicio  importat opinionem mali, quando ex leuibus indicijs procedit. Et  contingit ex tribus. Vno quidem  modo ex hoc, quòd aliquis ex seipso malus est: & ex hoc ipso, quasi  conscius suæ malitiæ, faciliter de  alijs malum opinatur, secundùm  illud Eccles. 10.  "In via stultus ambulans, cùm ipse sit insipiens, omnes stultos æstimat." Alio modo prouenit ex hoc, quòd aliquis malè afficitur ad alterum: cùm enim aliquis  contemnit vel odit aliquem, aut    irascitur, vel inuidet ei, ex leuibus  signis opinatur mala de ipso: quia  vnusquisque faciliter credit quod  appetit. Tertio modo prouenit ex  longa experientia. Vnde †{
         Li. 2. Rheto. c. 13. parum  à princ. tom. 6.        
}  Philosophus dicit in 2. Rhetoric. quòd  senes sunt maximè suspiciosi: quia  multotiens experti sunt aliorum  defectus. Primæ autem duæ suspicionis causæ, manifestè pertinent  ad peruersitatem affectus. Tertia  verò causa diminuit rationem suspicionis, inquantum experientia  ad certitudinem proficit, quæ est  contra rationem suspicionis. Et  ideo suspicio vitium quoddam importat: & quanto magis procedit  suspicio, tanto magis est vitiosum.
  
 Est autem triplex gradus suspicionis. Primus quidem gradus est,  vt homo ex leuibus indicijs de bonitate alicuius dubitare incipiat.  Et hoc est veniale & leue peccatum. Pertinet enim ad tentationem   humanam, sine qua vita ista non  ducitur: vt habetur in †{
         Est Aug. tracta. 90. in Ioan. parum ante med. to. 9.        
} Gloss. super illud 1. ad Corinthios. 4.  "Nolite ante tempus iudicare." Secundus gradus est, cùm aliquis pro certo malitiam alterius æstimat ex leuibus indicijs. Et hoc si sit de aliquo graui, est peccatum mortale, inquantum non est sine contemptu proximi: Vnde glossa ibidem subdit. Etsi ergo suspiciones  vitare non possumus, quia homines sumus, iudicia tamen, id est,  diffinitiuas firmasque; sententias continere debemus. Tertius gradus  est, cùm aliquis iudex ex suspicione procedit ad aliquem condemnandum, & hoc directè ad iniustitiam pertinet: vnde est peccatum  mortale.
  
 AD primum ergo dicendum,  quòd in humanis actibus inuenitur aliqua certitudo, non quidem  sicut in demonstratiuis, sed secundum quod conuenit tali materiæ,  puta cum aliquid per idoneos testes probatur.
  
 AD  secundum dicendum, quòd  ex hoc ipso quòd aliquis malam  opinionem habet de alio sine causa sufficienti, indebitè contemnit ipsum:  & ideo iniuriatur ei.
  
 AD tertium dicendum, quod quia  iustitia & iniustitia est circa exteriores operationes (vt †{
         Quæst. 59. arti. 2. ad tertium.        
} dictum est)  tunc iudicium suspiciosum directè ad iniustitiam pertinet, quando ad actum exteriorem procedit: & tunc est peccatum mortale,  vt †{
         In corpore artic.        
} dictum est. Iudicium autem  interius pertinet ad iniustitiam, secundùm quòd comparatur ad exterius iudicium, vt actus interior  ad exteriorem, sicut concupiscentia ad fornicationem, & ira ad homicidium.