C vm generaliter vbi pœna à iure ſtatuta non eſt, iudex poſsit illam ex arbitrio imponere, hoc præcipè in pœnis inferendis clericis, locum ſibi vendicare debebit: cùm non tam ſpecificè omnibus clericorum exceſsibus ſtatutæ pœnæ legantur. Vnde tunc dicit Innoc. in c. Qualiter. el ij. in col. fin. ver ſi. Item nota. de accuſatio. quòd eſt procedẽdum de ſimilibus ad ſimilia, vel quòd imponeretur minor pœna. In arbitrandis tamen huiuſmodi pœnis diſcretus iudex plura debet conſiderare, videlicet delinquentis conditionem, & an ſoleat delicta ſ æpius perpetrare, an caſu ceciderit, vilis, an honeſta perſona ſit, doctus an indoctus, ſacerdos, an altarius ordinis, lubens an coactus, laceſsitus, vel non deliquerit. Et an fuerit ſcandalum ortum ex delicto vel ne. Attendere præterea debebit qualitatem loci delicti, grauius ne iudicetur delictum in regno vel loco illo, quàm alibi, in foro, Eccleſia, aut loco deſerto, priuata via ſiue domo, Delicti inſuper diuturnitatem ſeu grauitatem, ac irrogatæ iniuriæ modum & atrocitatem, aut damni dati magnitudinem examinare conueniet, nocte aut die, armis aut ſine eis, præcedentibus inſidiis, aut aperto marte commiſ ſum fuerit delictum. Per ſolum clericum, aut cum complicibus. Perſonæ inſuper offen ſ æ qualitates nimium ponderandæ ſunt, cùm ipſ æ ſint quæ augere vel minuere ſoleant quodcunq; facinus: videlicet an vilis fuerit offenſus, vel dignitate præditus, æqualis conditionis, an poteſtate & autoritate ſuperior, laicus an clericus, ſiue religioſus, ſenex an iuuenis, amicus aut inimicus, neceſ ſarius an extraneus, vir aut fœmina. Nec indecens præterea erit temporis commiſsi criminis habere rationẽ , ſacris videlicet an feſtis diebus, an aliis, induciis ſtantibus, aut nõ ſcelus fuerit admiſ ſum. { Quotiẽs prætereà per eccleſiaſticũ iudicem taxandũ venerit damnum illatum alicui ictu vel vulnere per clericũ , vt debita ſatisfactio fiat, in memoriam iudicis obſecro veniant verba notanda Iuriſconſulti in l. fin. ff. de his qui deiece. vel effude. quæ quidem tanquã in propoſito ſatis vtilia tranſcribere libuit. Cum liberi hominis corpus læ ſum fuerit, iudex cõputat mercedes medicis præ ſtitas, cæteráq; impendia quæ in curatione facta ſunt. Prætereà operarũ quibus caruit, aut cariturus eſt, ob id quòd inutilis factus eſt. Cicatricum autẽ aut deformitatis nulla fit æ ſtimatio, quia liberũ corpus nullam recipit æ ſtimationẽ : Quãuis hoc quod de cicatricibus lex ſtatuit limitandũ crederẽ , niſi illę in facie vulnerati remaneant: quia tunc de illis cõ ſiderationem exiſtimo maximã habendam eſ ſe. Quis enim dubitat maiorẽ iniuriam intuliſ ſe clericũ , læ ſo, ſi ex vulnere cicatrix magna in facie remaneat, quàm ſi leuis aut nulla? meritóq; ob id ad pleniorẽ ſatisfactionẽ vulnerantẽ cõpellendũ . Neq; aliud arbitror ſenſiſ ſe Iuriſconſultũ in d. l. cùm ille æ ſtimationẽ cicatricũ aut deformitatis faciendã prohibere videtur, quia ſi membrũ eſt ſaluũ , cicatrices damnum non inferunt. non verò vetat quin ex hoc iniuria poſsit atrocior iudicari & maior iniungi ſatisfactio delinquenti:} Quibus omnibus liberrimo animo per iudicẽ circunſpectis, quã tũ doli ſeu malitiæ fuerit in crimine facile erit intelligere, & ſic condigna pœna punire nocentes debet, vt nec ipſi rei qui iuſtitiæ ſeueritatem experiuntur, de eius exceſ ſu poſsint iuſtè cõqueri , nec alij qui zelo æ ſtuant, ac iuſtitiam eſuriunt, tenuitatem pœnæ reprehẽdãt , eiúſq; timore neminẽ à ſimilibus criminibus arceri audeãt proclamare. Vnũ inſuper in hac materia inferri poſ ſe (& nõ temerariè) cẽ ſerẽ , videlicet quòd cùm ciuilis magiſtratus in caſu quo pœna cõmittitur arbitrio ſuo poſ ſet mortis etiã pœnã infligere: vt vult gloſ. ſingularis in §. in ſumma. inſt. de iniur. quã dicit ſingu. Abb. in c. Cum t. de re iud. in j. col. & quã ſequitur Bal. in c. j. in §. iniuria. de pa. iura. firmã . & in l. j. C. de his qui latro. occul. & Ioan. de Ana. in c. Inquiſitionis. in fi. de accusa. quod parimodo & eccleſiæ cenſores poterunt præmiſsis con ſideratis ad depoſitionis & carceris perpetui pœ nam procedere ex arbitrio.